Tonnie van der Sluis, de kracht van Crooswijk
LETS Paradijs, de ruilwinkel in Nieuw Crooswijk is een begrip in de wijk. Naast een bonte verzameling van tweedehands spullen en kleding, vinden wijkbewoners er ook vaak een luisterend oor. Door de jaren heen is de grote eettafel die midden in de winkel staat, een belangrijk ontmoetingspunt geworden voor alle bewoners uit de wijk. Onder het genot van een bakkie koffie delen ze er lief en leed met elkaar. Nu, door een samenloop van omstandigheden, zijn de winkeldeuren gesloten. Tonnie van der Sluis, drijvende kracht achter ‘het winkeltje’, kijkt terug op haar levenswerk.
Het idee voor de ruilwinkel is eigenlijk bij toeval ontstaan. Tonnie: ‘Ik was mijn baan verloren en zocht naar iets anders. Een vriendin nam mij mee naar een jubileumfeest van een ruilwinkel aan de Polderlaan in Feijenoord. Daar zag ik dat het mogelijk was om aan leuke spulletjes te komen zonder geld, maar met punten. Dat vond ik zo’n mooi idee, dat ik ben gaan lobbyen bij de gemeente. Twee jaar later, in 2004, opende ik mijn eigen ruilwinkel aan de Boezemstraat in Crooswijk.’
Wonderwinkel
Het ruilsysteem is even simpel als doeltreffend. Je levert spullen in voor ruilpunten. Die ruilpunten kun je vervolgens weer besteden aan iets anders uit de winkel. Het werd meteen een doorslaand succes. ‘Je kunt het zo gek niet bedenken of we kregen het aangeboden. En altijd vond het een nieuwe eigenaar. Net een wonderwinkel. Het gebeurde ook regelmatig dat een klant om een item vroeg dat we nog niet in de winkel hadden en dan werd het dezelfde dag opeens binnengebracht door iemand. Sommige mensen kwamen elke week kijken of er nog iets nieuws te ruilen was’, vertelt Tonnie. ‘Binnen drie jaar had ik 600 klanten en groeide de winkel al uit zijn jasje.’
Modeshows op straat
In 2007 opende Tonnie een tweedehands kledingzaak aan de Paradijslaan. Je kon er de leukste dingen vinden voor 50 cent per kledingstuk of paar schoenen. Ook dit idee sloeg aan. Tonnie: ‘Sommigen werden er zelfs hebberig van. Daarom mocht iedereen maar maximaal vijf aankopen doen per week. We organiseerden ook modeshows. Gewoon op straat voor de winkel. Dat was zo leuk! Wijkbewoners van jong tot oud liepen over de catwalk in tweedehands kleding. Andere hoogtepunten waren de busreisjes naar Duinrell en Drievliet’, herinnert Tonnie zich. ‘Dankzij giften aan de kledingwinkel konden we bijstandsgezinnen een dagje uit bezorgen.’
Harde werk beloond
Het harde werk van Tonnie en het belang van zowel de ruilwinkel als de tweedehands kledingwinkel bleven niet onopgemerkt. Tonnie mocht diverse onderscheidingen in ontvangst nemen, zoals De Parel van Crooswijk en De Boezemvriend. Ze werd uitgeroepen tot Vrijwilliger van het Jaar. ‘Ook Woonstad zag de maatschappelijke kracht van de winkels en de doordouwer in mij. Daarom stelden ze in 2010 een groter winkelpand aan de Paradijslaan gratis ter beschikking. Dat vond ik een heel mooi gebaar. Nu konden we de kledingwinkel en de ruilwinkel samenvoegen op één locatie.’ Ook werd een klussendienst aan het assortiment toegevoegd.
Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in het verhaal van mensen. Door te praten met elkaar, begrijp je elkaar veel beter en kun je veel meer van elkaar hebben.
Belangrijke ontmoetingsplek
De winkel werd een belangrijke ontmoetingsplek in de wijk. ‘Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in het verhaal van mensen. Door te praten met elkaar, begrijp je elkaar veel beter en kun je veel meer van elkaar hebben. Dat is belangrijk voor de saamhorigheid in een wijk. De deur van de winkel stond dan ook voor iedereen open. We deelden lief en leed, soms tot ver na sluitingstijd. Ik had nog net mijn bed niet in de winkel staan’, lacht Tonnie.
Daarnaast bood de winkel een werkplek voor mensen die niet aan een betaalde baan konden komen. ‘Sommigen werkten hier meer dan tien jaar. En ieder had zijn eigen specialiteit.’
Afscheid van de klanten
Helaas valt nu, na ruim 16 jaar, het doek voor de ruilwinkel aan de Paradijslaan. ‘Mijn gezondheid laat te wensen over’, legt Tonnie uit. ‘Ik wil daarom een stapje terug doen en er is niemand zo gek om mijn werk over te nemen. Daarnaast gaat Woonstad het pand renoveren.’
Op 31 maart 2021 is het officiële moment van sluiting. Maar vanwege corona heeft Tonnie de deuren al eerder moeten sluiten. ‘Anderhalve meter is hier niet te handhaven.’
Tonnie heeft het er moeilijk mee om afscheid te nemen van de 1.500 klanten en haar vrijwilligers. ‘Ik weet dat veel wijkbewoners vooral het sociale aspect van de winkel missen. Even hier aan tafel een praatje maken met elkaar, gaat niet meer.’
Trots
Over zichzelf maakt Tonnie zich minder zorgen. ‘Ik vermaak me thuis ook wel. Ik speel graag avonturenspelletjes zoals Lara Croft op de computer. En er komen vaak mensen langs. Voor mijn acht jaar oude rode kater is het ook fijn dat ik nu meer thuis ben. Ik ben er trots op dat ik zoveel mensen in de wijk heb weten te bereiken en blij heb kunnen maken. Daar kijk ik met plezier op terug.’
